JOSÉ MARTÍ (1853–95), kubański pisarz i działacz rewolucyjny; bohater narodowy Kuby, uważany za ojca jej niepodległości; za działalność rewolucyjną więziony 1869, następnie na długoletniej emigracji — w Europie, potem w Stanach Zjedn., gdzie 1892 założył Kubańską Partię Rewolucyjną; współorganizator antyhiszpańskiego powstania 1895 (zwany apostołem rewolucji), zginął w potyczce pod Dos Ríos; jeden z inicjatorów modernizmu, autor m.in. uderzających prostotą i muzykalnością wierszy (zbiór Versos sencillos 1891) oraz kronik ze Stanów Zjednoczonych, uchodzących za szczytowe osiągnięcie modernistycznej prozy; wybór polski Wiersze (1985).